Ο μιμητισμός χρηστών στο TikTok, είναι σύμπτωμα ενός μεγαλύτερου προβλήματος

Αναφορές για εφήβους που αναπτύσσουν "τικ" μετά την παρακολούθηση βίντεο του TikTok, υπογραμμίζουν κάτι που οι περισσότεροι από εμάς δεν λαμβάνουμε υπόψη σχετικά με την ψυχική υγεία: τα συμπτώματα μπορεί να είναι κοινωνικά.

Από τον Μάρτιο του 2020, ειδικοί στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αυστραλία, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν δει μια δραματική αύξηση σε νεαρούς ασθενείς που αναζητούν θεραπεία για τικ, σύμφωνα με τη Wall Street Journal. Οι γιατροί λένε ότι οι περισσότεροι νέοι παρακολουθούσαν περιεχόμενο από δημιουργούς του TikTok που λένε ότι έχουν σύνδρομο Tourette, έναν τύπο διαταραχής τικ. Οι κορυφαίοι TikTokers κινηματογραφούν τους εαυτούς τους να βρίζουν ακούσια, να χαστουκίζουν τον εαυτό τους, να κάνουν παλαμάκια και πολλά άλλα. Σωρευτικά, τα βίντεο #tourettes έχουν προβληθεί περισσότερες από 5 δισεκατομμύρια φορές.

Μερικοί ερευνητές ισχυρίστηκαν ότι η ξαφνική αύξηση των "TikTok τικ"  είναι μια «πανδημία σε μια πανδημία», καθώς οι έφηβοι παλεύουν με τις σχολικές εργασίες, τα αισθήματα της απομόνωσης, ακόμη και τους μώλωπες και άλλα φυσικά σημάδια από τα τικ τους. Αλλά το TikTok δεν είναι η πηγή του άγχους που νιώθουν αυτοί οι έφηβοι, λέει η παιδοψυχολόγος Άλισον Λίμπι, αναπληρώτρια κλινική καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο. Αντίθετα, τα τικ είναι υποπροϊόν του άγχους, της κατάθλιψης, ακόμη και του τραυματικού στρες. Αντί να απορρίψετε αυτά τα ζητήματα με την δικαιολογία πως "όλα είναι στο μυαλό", η αναγνώριση του τρόπου με τον οποίο τα συμπτώματα διαμορφώνονται από ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο - και, τώρα, από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - θα μπορούσε να βοηθήσει τους έφηβους να βρουν ανακούφιση για περισσότερα από τα άγχη του τους κυριεύουν.

«Τα συμπτώματα είναι ένα μέσο έκφρασης», μου είπε η Ρεμπέκα Λέστερ, καθηγήτρια κοινωνικοπολιτισμικής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον που μελετά την ψυχιατρική, τη θρησκεία και το φύλο. «Μαθαίνουμε σε διαφορετικά πολιτιστικά περιβάλλοντα, ακόμη και σε τοπικά περιβάλλοντα, πώς να επικοινωνούμε τα βάσανά μας». Αυτή η μάθηση δεν είναι σκόπιμη - ή ακόμα και απαραίτητα συνειδητή. Αλλά οι συνέπειες μπορεί να είναι εξουθενωτικές.

Πολλά συμπτώματα έχουν μια κοινωνική συνιστώσα, αλλά τα "τικ", ιδιαίτερα, τυχαίνει να είναι πολύ προέρχονται από αυθυποβολή, λέει η Άλισον Λίμπι. Το 2011, για παράδειγμα, περίπου 20 έφηβοι στα βόρεια της Νέας Υόρκης, σχεδόν όλοι μαθητές στο ίδιο σχολείο, ανέπτυξαν ξαφνικά παρόμοιο τρέμουλο. Οι εξηγήσεις περιλάμβαναν την πιθανότητα της περιβαλλοντικής ρύπανσης και εμφάνισης παρενεργειών. Η Έριν Μπρόκοβιτς έστειλε μια ομάδα για να εξετάσει το έδαφος. Τελικά, γιατροί κοντά στους ασθενείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα σωματικά συμπτώματα ήταν αποτέλεσμα ψυχικής δυσφορίας. Ευτυχώς, την επόμενη άνοιξη, πολλοί από τους ταλαιπωρημένους έφηβους ήταν στο δρόμο της ανάρρωσης.

Τι γίνεται λοιπόν μετά; Η διαφορά μεταξύ των πραγματικών διαταραχών, που συνήθως εμφανίζονται στην παιδική ηλικία, και των συμπεριφορών που μοιάζουν με τικ, που φαίνεται να βιώνουν αυτοί οι χρήστες του TikTok, δεν έχει μεγάλη σημασία για τη θεραπεία, λέει η Άλισον Λίμπι. Και οι δύο ομάδες πιθανότατα θα υποβληθούν σε κάτι που ονομάζεται ολοκληρωμένη συμπεριφορική παρέμβαση για τικ, ή CBIT (Comprehensive Behavioral Intervention for Tics), για να διαχειριστούν τα συμπτώματά τους. Ωστόσο, εάν υπάρχουν άλλα υποκείμενα ζητήματα ψυχικής υγείας, πρέπει επίσης να αντιμετωπιστούν. «Η εικασία μου είναι ότι θα είναι απολύτως σε θέση να αναρρώσουν», λέει η Λίμπι, «ειδικά εάν λαμβάνουν θεραπεία για το υποκείμενο άγχος ή την κατάθλιψη».

Όταν πρόκειται για την τρέχουσα άνοδο των διαταραχών που μοιάζουν με τικ, «κατηγορώντας το TikTok, απλά εθελοτυφλούμε», λέει η Ρεμπέκα Λέστερ. Για αυτούς τους έφηβους, η αγωνία ήταν πιθανώς ήδη εκεί. Αυτά τα συμπτώματα απλώς κατέστησαν αδύνατο να αγνοηθούν.