Η FSF ανακοινώνει το Librephone: πορεία προς πραγματικά ελεύθερο λογισμικό για κινητά

Η Free Software Foundation (FSF) παρουσίασε στις 14 Οκτωβρίου 2025 το Librephone, μια πρωτοβουλία που επιδιώκει ελευθερία με την έννοια της ελεύθερης χρήσης (free as in freedom) στο οικοσύστημα των κινητών. Ο οργανισμός περιγράφει το έργο ως μακρόπνοη προσπάθεια να ξεπεραστούν τα εμπόδια που κρατούν τις σύγχρονες συσκευές εξαρτημένες από κλειστό λογισμικό.

Σε πρακτικό επίπεδο, το Librephone δεν είναι άλλη μια διανομή Android. Πρόκειται για ερευνητικό και μηχανικό εγχείρημα που χαρτογραφεί και αντικαθιστά σταδιακά δυαδικά στοιχεία κλειστού κώδικα και firmware, όπως και άλλα κλειστά τμήματα που χρησιμοποιούνται σε σύγχρονα SoC. Στόχος είναι να καλύψει τα τελευταία κενά ανάμεσα στις υπάρχουσες ελεύθερες προσπάθειες και σε μια πλήρως ελεύθερη στοίβα λογισμικού.

Τεχνικός επικεφαλής είναι ο Rob Savoye, γνωστός από έργα όπως τα DejaGNU και Gnash, με πολυετή εμπειρία σε embedded συστήματα. Η αρχική χρηματοδότηση προέρχεται από τον John Gilmore, μέλος του Δ.Σ. της FSF, ο οποίος έθεσε ως πρώτο βήμα την επιλογή ενός σύγχρονου τηλεφώνου με τα λιγότερα και πιο αντιμετωπίσιμα σημεία έλλειψης ελευθερίας, ώστε να αρχίσει η αντικατάσταση μη ελεύθερου λογισμικού με «καθαρή» διαδικασία ανάπτυξης.

Το χρονοδιάγραμμα παραμένει ανοιχτό. Το έργο ξεκινά με επιλογή συσκευών και λογισμικών πακέτων, καταγραφή του τρόπου με τον οποίο χρησιμοποιούνται τα blobs από τον πυρήνα και τα υποσυστήματα, και προοδευτική αντίστροφη μηχανική για την παραγωγή ελεύθερων υποκαταστάτων. Η FSF επισημαίνει ότι στηρίζει εδώ και χρόνια συγγενείς προσπάθειες, όπως το Replicant, ενώ το Librephone λειτουργεί ως ενισχυτικό έργο για υπάρχοντες προγραμματιστές και κοινότητες.

Σε οργανωτικό επίπεδο, το Librephone διαθέτει ιστότοπο, σελίδα καμπάνιας και δημόσιο κανάλι στο Libera Chat (#librephone), με ανοιχτή πρόσκληση για συνεισφορές, προσφορές και δωρεές. Η ανακοίνωση ξεκαθαρίζει ότι ο στόχος δεν είναι ένας «καινούργιος fork του Android», αλλά η σταδιακή εξάλειψη των κλειστών συστατικών σε τουλάχιστον μία σύγχρονη συσκευή.

Τι σημαίνει αυτό για τους χρήστες; Αν το Librephone επιτύχει, ανοίγει ο δρόμος για λειτουργικό συμβατό με Android που θα τρέχει σε καταναλωτικές συσκευές χωρίς κλειστά τμήματα—έστω αρχικά σε περιορισμένο αριθμό μοντέλων. Η FSF αναγνωρίζει την πολυπλοκότητα των κινητών και των SoC και τοποθετεί την προσπάθεια ως στρατηγική επέκταση τεσσάρων δεκαετιών δράσης υπέρ της ελευθερίας λογισμικού.