Τέλος εποχής για τις NVIDIA Pascal στο Linux: Χάος για τους χρήστες Arch

Το Arch Linux ανακοίνωσε ότι, με τη μετάβαση στον οδηγό NVIDIA 590, ο οδηγός γραφικών δεν υποστηρίζει πλέον Pascal (GeForce GTX 10xx) και γενικά «Pascal και παλαιότερες γενιές». Παράλληλα, τα βασικά πακέτα του Arch αλλάζουν πορεία, το κλασικό nvidia αντικαθίσταται από nvidia-open, το nvidia-dkms από nvidia-open-dkms και το nvidia-lts από nvidia-lts-open. Πρόκειται για αλλαγή που ευθυγραμμίζεται με τη λογική rolling-release του Arch, αλλά έχει άμεσο αντίκτυπο σε όσους κρατούν ακόμα GTX 10xx ή GTX 9xx σε καθημερινά συστήματα.

Στην πράξη, η αναβάθμιση μπορεί να γίνει «αθόρυβα» για όσους έχουν Turing (RTX 20xx και GTX 16xx, π.χ. GTX 1650) και νεότερες κάρτες, γιατί περνούν αυτόματα στα open kernel modules. Για Pascal, Maxwell και παλαιότερες γενιές, όμως, ο οδηγός 590 δεν μπορεί να φορτώσει kernel module για τη GPU, κάτι που μετά το reboot μπορεί να αφήσει το σύστημα χωρίς λειτουργικό γραφικό περιβάλλον. Το αποτέλεσμα συχνά είναι να καταλήγει ο χρήστης σε κονσόλα (TTY), μέχρι να γίνει αλλαγή driver.

Η μετάβαση σε nvidia-open δεν σημαίνει «πλήρως open driver» με την έννοια του Nouveau. Το Arch υιοθετεί τα open-source kernel modules της NVIDIA, που έχουν σχεδιαστεί για νεότερες αρχιτεκτονικές, ενώ το υπόλοιπο driver stack παραμένει στην πράξη το γνωστό οικοσύστημα της NVIDIA. Αυτό είναι και ο λόγος που η αλλαγή δεν προσφέρει “σωσίβιο” στις Pascal κάρτες, απλώς απλοποιεί τη γραμμή υποστήριξης από τη στιγμή που ο 590 κλάδος αφορά πλέον Turing και μετά.

Για τους κατόχους GTX 10xx και GTX 9xx, η λύση είναι ο legacy κλάδος 580. Στο Arch αυτό μεταφράζεται σε μετάβαση σε AUR πακέτα, με πυρήνα το nvidia-580xx-dkms. Πρακτικά, δεν αρκεί μόνο το DKMS module, χρειάζονται και τα αντίστοιχα user-space πακέτα (nvidia-580xx-utils), και για Steam ή γενικότερα 32-bit runtimes συνήθως απαιτείται και το lib32-nvidia-580xx-utils ώστε να μην «σπάσουν» εξαρτήσεις τύπου lib32-vulkan-driver που χρησιμοποιεί το Steam.

Σε βάθος χρόνου, ο συμβιβασμός είναι καθαρός. Η NVIDIA έχει ανακοινώσει ότι Maxwell, Pascal και Volta μπαίνουν σε καθεστώς security-only ενημερώσεων (χωρίς νέα features και optimizations), με παράθυρο έως τον Οκτώβριο 2028. Αυτό καλύπτει το θέμα της ασφάλειας, αλλά δεν λύνει το διαχρονικό ρίσκο στις rolling διανομές: ένας legacy DKMS οδηγός μπορεί να χρειάζεται τροποποιήσεις καθώς ο kernel προχωρά, και η συντήρηση γίνεται όλο και πιο “community-driven”.

Για όσους θέλουν να συνεχίσουν σε Arch χωρίς εκπλήξεις, οι πιο πρακτικές επιλογές είναι τρεις: χρήση LTS kernel για πιο σταθερό API, συνειδητή παρακολούθηση των αλλαγών σε NVIDIA πακέτα πριν από μεγάλα upgrades, ή μετάβαση σε πιο συντηρητική διανομή όπου ο 580 κλάδος να παραμείνει στην ίδια έκδοση για μεγαλύτερο διάστημα. Το εναλλακτικό, προφανές σενάριο είναι αναβάθμιση GPU, όχι επειδή οι Pascal κάρτες «πέθαναν», αλλά επειδή η καθημερινή συντήρηση σε bleeding-edge περιβάλλον θα γίνεται σταδιακά πιο απαιτητική.

Τι να κάνετε αν μετά το update χαθεί το γραφικό περιβάλλον

1. Μπείτε σε TTY (π.χ. Ctrl+Alt+F2), συνδεθείτε, ή μπείτε απομακρυσμένα μέσω SSH αν είναι ενεργό.
2. Αφαιρέστε τα πακέτα nvidia-open (ή ό,τι αντικατέστησε τα nvidia/nvidia-dkms/nvidia-lts στο σύστημά σας).
3. Περάστε τον legacy κλάδο 580 από AUR (nvidia-580xx-dkms, nvidia-580xx-utils, και για Steam συνήθως lib32-nvidia-580xx-utils), έπειτα κάντε reboot.

Πηγές

• NVIDIA 590 driver drops Pascal support; main packages switch to Open Kernel Modules, Arch Linux News
• Support Plan for Maxwell, Pascal, and Volta-series GeForce GPUs, NVIDIA Support
• Arch Linux's Main NVIDIA Driver Packages Now Using The Open Kernel Modules, Phoronix
• nvidia-580xx-dkms, AUR
• nvidia-580xx-utils, AUR
• lib32-nvidia-580xx-utils, AUR
• Arch Linux kills off Nvidia Pascal GPU support, Tom’s Hardware
• NVIDIA Drops Pascal Support On Linux, Causing Chaos On Arch Linux, Hackaday