Η «τέλεια καταιγίδα» σε μνήμη & αποθήκευση: οι τιμές παίρνουν την ανηφόρα λόγω των AI Data Centers

Η αγορά μνήμης και αποθήκευσης μπαίνει σε περίοδο σπάνης: αναλυτές και κατασκευαστές προειδοποιούν για κλιμακούμενες αυξήσεις σε SSD, DRAM και σκληρούς δίσκους, καθώς οι υποδομές τεχνητής νοημοσύνης (AI data centers) απορροφούν ολοένα μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής. Ο Luke James στο Tom’s Hardware καταγράφει άνοδο τιμών από τα χαμηλά του 2023 και μετατόπιση πόρων προς προϊόντα υψηλότερου περιθωρίου (HBM, QLC για enterprise), που αφήνει λιγότερη χωρητικότητα για «κλασικά» τμήματα της αγοράς.

Η έλλειψη δεν αφορά μόνο τη flash (NAND) ή μόνο τη μνήμη (DRAM), αλλά και τους nearline σκληρούς δίσκους υψηλής χωρητικότητας που «κρατούν» τα ζεστά δεδομένα (warm data) στα data centers. Η TrendForce καταγράφει χρόνους παράδοσης για nearline HDD που φτάνουν πλέον έως και πάνω από 52 εβδομάδες, γεγονός που ωθεί παρόχους cloud να επισπεύδουν υλοποιήσεις με QLC SSD — μεταφέροντας όμως έτσι την πίεση ξανά στη NAND. Παράλληλα, οι τιμές DDR4/DDR5 και GDDR δείχνουν ανοδική κλίση λόγω περιορισμών παραγωγής και μεταβάσεων κόμβων.

Στο μικροσκόπιο μπαίνουν και τα «συμβολικά» περιστατικά της λιανικής: το Raspberry Pi ανακοίνωσε αυξήσεις 5–10 δολαρίων σε εκδόσεις 4GB/8GB για Compute Module 4/5 και το Raspberry Pi 500, αποδίδοντάς τες σε κόστος μνήμης που είναι ~120% υψηλότερο από πέρυσι. Το επεισόδιο υπογραμμίζει ότι η πίεση της αλυσίδας από το data center φτάνει μέχρι την καταναλωτική αγορά.

Ο παράγοντας που αλλάζει την κλίμακα είναι η AI. Μεγάλα projects όπως το «Stargate» της OpenAI κλειδώνουν μακροχρόνιες συμφωνίες προμήθειας: σύμφωνα με το Reuters, η Νότια Κορέα μίλησε για ανάγκες που μπορεί να φτάνουν έως και 900.000 wafer DRAM τον μήνα, με Samsung και SK hynix σε ρόλο βασικών προμηθευτών — αριθμός που, αν υλοποιηθεί, θα αντιστοιχούσε σε εντυπωσιακό ποσοστό της παγκόσμιας παραγωγής. Τόσο το Reuters όσο και τεχνικά μέσα σημειώνουν ότι οι LOI/συμφωνίες αυτές μετακινούν την προσφορά υπέρ HBM/DRAM για AI και δεσμεύουν χωρητικότητα ετών.

Η «στενότητα» δεν είναι μόνο θέμα ζήτησης αλλά και κατανομής επενδύσεων. Μετά τις ζημίες του 2022–23, οι κατασκευαστές απέφυγαν την επιθετική επέκταση παραγωγής· επιπλέον, μετατόπισαν μεγάλο μέρος του capex προς HBM και προχωρημένους κόμβους, όπου τα περιθώρια κέρδους είναι υψηλότερα. Αυτό αφήνει λιγότερο χώρο για DRAM/NAND γενικής χρήσης, επιτείνοντας το πρόβλημα στις καταναλωτικές αγορές. Το Tom’s Hardware παραθέτει και την εκτίμηση του CEO της Phison ότι οι πιέσεις θα μπορούσαν να διατηρηθούν για πολλά χρόνια αν συνεχιστεί το σημερινό μίγμα ζήτησης/επενδύσεων.

Ακόμη και οι σκληροί δίσκοι γίνονται ακριβότεροι: το 2024 η Western Digital είχε προειδοποιήσει συνεργάτες για αυξήσεις 5–10%, ενώ η TrendForce αναφέρει πλέον χρόνους παράδοσης κοντά στον έναν χρόνο για high-capacity μοντέλα. Η ιστορική «βαλβίδα εκτόνωσης» —όταν ακριβαίνει το ένα μέσο, στρέφεσαι στο άλλο— δεν λειτουργεί όταν τα AI workloads καταναλώνουν ταυτόχρονα HDD και SSD.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον τελικό χρήστη: η περίοδος «ευκαιριών» του 2023 σε SSD έχει περάσει. Οι τιμές DDR4/DDR5 και οι μεγάλοι HDD για NAS/backup δείχνουν σταθερή άνοδο, ενώ η διαθεσιμότητα σε κορυφαίες χωρητικότητες γίνεται δυσκολότερη. Για επιχειρήσεις και prosumers, η στροφή προς QLC arrays μειώνει την εξάρτηση από HDD σε ορισμένα workloads, αλλά δεν κλείνει το χάσμα κόστους ανά GB· ο σχεδιασμός προμηθειών με μεγαλύτερο ορίζοντα και η έγκαιρη παραγγελία κρίνονται πλέον απαραίτητα.