Η έκρηξη στη μνήμη RAM βάζει στο στόχαστρο τις κάρτες γραφικών

Η σύντομη εκδοχή είναι απλή και καθόλου ευχάριστη: η τεχνητή νοημοσύνη καταναλώνει μνήμη σαν μαύρη τρύπα, η DDR5 έχει ήδη διπλασιαστεί από τα χαμηλά της και το επόμενο ντόμινο στην αλυσίδα είναι οι κάρτες γραφικών. Δεν πρόκειται για θεωρητικό σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά για αγορές που έχουν ήδη αρχίσει να επαναπροσανατολίζουν τις επενδύσεις προς τα data centers και μακριά από τον απλό gamer.

Από πού ξεκινάει η κρίση: το Stargate και η μάχη για τα wafers

Η ρίζα του προβλήματος είναι τα data centers τεχνητής νοημοσύνης. Η OpenAI, μαζί με Oracle, SoftBank και συμμάχους όπως Samsung και SK Hynix, ετοιμάζει το γιγαντιαίο έργο «Stargate», ένα σύμπλεγμα data centers επόμενης γενιάς. Για να το τροφοδοτήσει, έχουν τεθεί στόχοι έως και 900.000 πλακίδια DRAM (wafers) τον μήνα, κάτι που σε ορισμένες αναλύσεις της TrendForce παρουσιάζεται ως δυνητικά ικανό να φτάσει μέχρι το 40% της παγκόσμιας παραγωγής DRAM, αν αυτοί οι στόχοι υλοποιηθούν πλήρως.

Αυτό δεν σημαίνει ότι αύριο το πρωί το 40% της DRAM εξαφανίζεται από την αγορά καταναλωτικών προϊόντων, αλλά δείχνει το μέγεθος της στροφής. Οι ίδιες εργοστασιακές μονάδες παραγωγής (fabs, fabrication plants) που παράγουν DDR5, GDDR6 και GDDR7, μπορούν να επαναπροσανατολίσουν γραμμές παραγωγής προς HBM (High Bandwidth Memory, μνήμη υψηλού εύρους ζώνης) για επιταχυντές τεχνητής νοημοσύνης, εκεί όπου τα περιθώρια κέρδους είναι πολύ υψηλότερα. Και ακριβώς αυτό συμβαίνει: οι μεγάλες εταιρείες μνήμης δίνουν προτεραιότητα στην HBM και στις συμβάσεις για AI, όχι στα DIMM των χρηστών ή στη GDDR των gamers.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της πίεσης είναι η SK Hynix, βασικός προμηθευτής μνήμης για τη Nvidia. Η εταιρεία δηλώνει πλέον ότι έχει κλείσει όλο το παραγωγικό της πρόγραμμα για DRAM, NAND και HBM μέχρι και το 2026, ουσιαστικά μέσω προπωλήσεων προς πελάτες AI και data centers.

Τι συμβαίνει ήδη στη μνήμη RAM: DDR4 και DDR5 έχουν διπλασιαστεί

Στην αγορά μνημών για καταναλωτές, η ζημιά είναι ήδη στο ταμείο. Αναλύσεις τιμών δείχνουν ότι από τον Σεπτέμβριο ως τον Νοέμβριο 2025, τα κιτ DDR5 έχουν δει αυξήσεις της τάξης του 80 έως 130% σε σχέση με τα χαμηλότερα σημεία του χρόνου. Σε πολλές αγορές, DDR4 και DDR5 πωλούνται πλέον σε διπλάσια ή και υψηλότερη τιμή σε σχέση με τα ιστορικά χαμηλά τους, με τις αυξήσεις να συνεχίζονται.

Παράλληλα, εκθέσεις της TrendForce, της DigiTimes και άλλων αναλυτών μιλούν για ανατιμήσεις DDR5 της τάξης του 30 έως 50% ανά τρίμηνο, από το τέλος του 2025 μέχρι και το πρώτο εξάμηνο του 2026, αν δεν αλλάξουν ριζικά οι συνθήκες της αγοράς.

Την ίδια στιγμή, η Winbond και άλλοι παραγωγοί προειδοποιούν ότι οι τιμές DDR4 και DDR5 δύσκολα θα επιστρέψουν σε λογικά επίπεδα πριν από το 2027, μιλώντας πλέον ανοιχτά για δομική, όχι συγκυριακή, έλλειψη στην αγορά DRAM.

Με απλά λόγια, όποιος περίμενε λίγο ακόμη για να πέσουν κι άλλο οι τιμές της RAM, έχασε το παράθυρο. Το τρένο έφυγε.

Πού εντάσσεται η GDDR της κάρτας γραφικών

Η μνήμη GDDR που χρησιμοποιούν οι κάρτες γραφικών παράγεται στις ίδιες εργοστασιακές μονάδες, με παρόμοιες γραμμές παραγωγής, συχνά από τις ίδιες εταιρίες που τώρα κυνηγούν συμβόλαια HBM για AI. Το πρόβλημα περιπλέκεται για δύο λόγους: πρώτον, επειδή οι ίδιες εταιρείες που φτιάχνουν DDR5 για PCs παράγουν και GDDR6 ή GDDR7 για GPUs, και δεύτερον επειδή η μετάβαση από GDDR6 σε GDDR7 ανεβάζει όχι μόνο την ταχύτητα αλλά και το κόστος ανά GB.

Αναλύσεις του TechSpot δείχνουν ότι, με τα σημερινά δεδομένα, το κόστος υλικών (BOM, bill of materials) για 16 GB GDDR6 σε μια κάρτα γραφικών είναι περίπου 40 δολάρια, ενώ για GDDR7 διαμορφώνεται γύρω στα 60 δολάρια. Σε σενάριο όπου η τιμή της GDDR αυξηθεί κατά 30%, το κόστος για 16 GB GDDR6 ανεβαίνει λίγο πάνω από τα 50 δολάρια, ενώ η GDDR7 κινείται ακόμη ψηλότερα. Αυτά είναι μόνο το κόστος παραγωγής. Στην πορεία προς τον καταναλωτή, η Nvidia και η AMD εφαρμόζουν δικά τους περιθώρια κέρδους όταν πουλούν πακέτα GPU και μνήμης στους κατασκευαστές συνεργάτες (AIB, Add in Board manufacturers), και στη συνέχεια προστίθενται τα περιθώρια των ίδιων των AIB και των καταστημάτων. Έτσι, μια αύξηση της τάξης των 10 με 20 δολαρίων στο κόστος μνήμης μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε 25, 40 ή και περισσότερα δολάρια στην τελική τιμή λιανικής.

Σενάρια αυξήσεων: από το +25 δολάρια μέχρι το "δυσπεπτο" +100 δολάρια

Με βάση τα σημερινά δεδομένα για τη μνήμη και τα παραδοσιακά περιθώρια κέρδους στη βιομηχανία, μπορούν να σκιαγραφηθούν τρία ρεαλιστικά σενάρια για το πώς επηρεάζεται η τιμή των GPU.

 

• Σενάριο 1: Αύξηση GDDR κατά περίπου 30%

Σε αυτό το σενάριο, που ήδη αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την τρέχουσα κατάσταση της αγοράς, το κόστος παραγωγής για 16 GB GDDR6 ανεβαίνει από περίπου 40 δολάρια σε λίγο πάνω από 50, ενώ η GDDR7 κινείται γύρω στα 60. Η μετακύλιση στην τελική τιμή μπορεί να φέρει αυξήσεις της τάξης των 25 έως 40 δολαρίων σε mid range κάρτες με 12 ή 16 GB VRAM, όπως οι RTX 5060 Ti ή Radeon RX 9060 XT, αν οι κατασκευαστές διατηρήσουν τα τωρινά περιθώρια κέρδους.

 

• Σενάριο 2: Αύξηση GDDR κατά περίπου 50%

Εδώ, το καθαρό κόστος μνήμης για κάρτες με τουλάχιστον 12 GB VRAM ανεβαίνει κατά 20 με 25 δολάρια. Με τις πραγματικές εμπορικές τιμές και τα περιθώρια κέρδους, αυτό μπορεί να σημαίνει αυξήσεις τουλάχιστον 50 δολαρίων στην τελική τιμή. Μια κάρτα που σήμερα πωλείται γύρω στα 400 ευρώ μπορεί να βρεθεί εύκολα κοντά στα 450 ευρώ, χωρίς να έχει αλλάξει απολύτως τίποτα σε επιδόσεις ή χαρακτηριστικά.

 

• Σενάριο 3: Διπλασιασμός της τιμής GDDR (ακραίο σενάριο)

Σε ακραία περίπτωση όπου η GDDR ακολουθήσει την πορεία της DDR5 και διπλασιαστεί σε σχέση με τα προηγούμενα χαμηλά επίπεδα, η επιβάρυνση γίνεται πολύ πιο έντονη. Για κάρτες με επαρκή VRAM, δηλαδή 12 έως 16 GB, μιλάμε για τουλάχιστον 100 δολάρια επιπλέον στην τελική τιμή. Σε mid range μοντέλα αυτό μεταφράζεται σε αύξηση της τάξης του 25 με 30% στο ράφι, ενώ στα πολύ ακριβά μοντέλα το ποσοστό είναι μικρότερο, αλλά τα απόλυτα ποσά παραμένουν σημαντικά.

 

Οι αναλυτές βλέπουν το πρώτο σενάριο ως ήδη ενεργό, το δεύτερο ως πιθανό μέχρι το 2026 αν συνεχιστεί η πίεση σε DRAM και HBM, και το τρίτο ως πραγματικό χειρότερο σενάριο, αν συμβεί συνδυασμός παρατεταμένης έλλειψης και δεύτερου κύματος ζήτησης από AI.

Βλέπουμε ήδη την αρχή στις GPU ή είναι μόνο θεωρία;

Στα ράφια, η εικόνα προς το παρόν είναι ύποπτα κανονική. Παγκοσμίως, πολλές κάρτες RTX 50xx και 90xx της Nvidia, αλλά και Radeon RX 9000 της AMD, πωλούνται σήμερα κοντά στο MSRP, σε ορισμένες περιπτώσεις και ελαφρώς χαμηλότερα, μετά το αρχικό κύμα υπερτιμήσεων στις πολύ high end κάρτες.

Στην ελληνική αγορά, ενδεικτικά, βλέπουμε αυτή τη στιγμή RTX 5060 Ti 16 GB GDDR7 να ξεκινούν περίπου από τα 440 με 500 ευρώ σε μεγάλες πλατφόρμες σύγκρισης τιμών, ενώ οι Radeon RX 9060 XT 16 GB κινούνται χοντρικά από τα 390 με 420 ευρώ, ανάλογα με την υλοποίηση και την εκάστοτε προσφορά.

Αυτό όμως αντανακλά κάτι άλλο: οι κάρτες που αγοράζουμε σήμερα, κατά κανόνα, έχουν παραχθεί με παλαιότερα, φθηνότερα συμβόλαια μνήμης. Μεταξύ παραγγελίας των chips, παραγωγής GPU, συναρμολόγησης AIB καρτών και διανομής, παρεμβάλλονται εβδομάδες ή και μήνες. Οι πραγματικές αυξήσεις στο κόστος της GDDR καθυστερούν να φτάσουν στην αγορά.

Παράλληλα, υπάρχουν ολοένα περισσότερες αναφορές από κανάλια διανομής ότι η τιμή αγοράς GDDR προς τους κατασκευαστές καρτών έχει ήδη αρχίσει να αυξάνεται. Αυτό επιβεβαιώνεται και από αναφορές ιστότοπων όπως το Igor's Lab και το Wccftech, που κάνουν λόγο για πιθανή αύξηση τιμών GPU στις αρχές του 2026, αν συνεχιστεί η πίεση στις τιμές μνήμης.

Τι γίνεται με τις φημολογούμενες RTX 50 Super και τη GDDR7

Περισσότερο θόρυβο έχει προκαλέσει η συζήτηση γύρω από την τύχη της σειράς GeForce RTX 50 Super. Φήμες θέλουν τη Nvidia να επαναξιολογεί ή ακόμα και να αναβάλει μοντέλα με σημαντικά αυξημένη VRAM, πιθανόν επειδή ο συνδυασμός GDDR7 και μεγαλύτερης χωρητικότητας κάνει τη σχέση κόστους και κέρδους εξαιρετικά δυσάρεστη.

Η ιδέα πίσω από κάρτες τύπου RTX 5070 Super με 18 GB ήταν να αξιοποιηθεί η GDDR7 με ολοκληρωμένα κυκλώματα των 3 GB, ώστε να αυξηθεί η VRAM κατά περίπου 50% σε σχέση με μια τυπική διάταξη των 12 GB. Σε έναν κόσμο όμως όπου η GDDR7 γίνεται ολοένα ακριβότερη, οι επιπλέον 6 GB δεν είναι λίγο παραπάνω κόστος. Μπορούν, ανάλογα με το επίπεδο τιμών, να σχεδόν διπλασιάσουν το κόστος μνήμης σε σχέση με μια έκδοση των 12 GB, ειδικά αν συγκρίνουμε με τις παλαιότερες τιμές GDDR.

Μέχρι στιγμής, οι πληροφορίες για ακύρωση ή καθυστέρηση της σειράς RTX 50 Super παραμένουν ανεπιβεβαίωτες φήμες. Δεν υπάρχει επίσημη ανακοίνωση από τη Nvidia, μόνο διαρροές και αναλύσεις που εγείρουν τη λογική ερώτηση: αξίζει να κυκλοφορήσεις κάρτα που διαφημίζει πολύ περισσότερη VRAM, αν το κόστος μνήμης έχει ξεφύγει από τα χέρια;

Δεν είναι απλώς νέο hype όπως με τα κρυπτονομίσματα: γιατί η ζήτηση από AI είναι διαφορετική

Η σύγκριση με την περίοδο των κρυπτονομισμάτων το 2020–2021 είναι αναπόφευκτη. Τότε, το 25 με 35% των νέων GPU φέρονται να κατέληγαν σε miners, με αποτέλεσμα κάρτες να πωλούνται 200 ή και 300% πάνω από τις προτεινόμενες τιμές σε ακραίες περιπτώσεις. Η διαφορά είναι ότι η ζήτηση από crypto μπορούσε να εξαφανιστεί από τη μια μέρα στην άλλη, μαζί με την τιμή του εκάστοτε νομίσματος.

Η σημερινή πίεση από AI είναι ένα διαφορετική. Προέρχεται από πολυετή επενδυτικά σχέδια δισεκατομμυρίων δολαρίων σε υποδομές data centers, με πολυετείς συμβάσεις προμήθειας μνήμης, HBM και DRAM. Ακόμα κι αν υπάρξουν διακυμάνσεις, δεν πρόκειται για παροδικό φαινόμενο, αλλά για νέο επίπεδο ζήτησης που έχει ήδη αλλάξει τον χάρτη της βιομηχανίας.

Το ίδιο επιβεβαιώνουν και τα οικονομικά αποτελέσματα: εταιρείες όπως η SK Hynix αναφέρουν ιστορικά κέρδη, έχουν πουλήσει την παραγωγή τους ακόμα και για το 2026 και αυξάνουν τις επενδύσεις τους κυρίως σε HBM, όχι σε φθηνή DRAM για PCs.

Γιατί δεν αυξάνουν απλώς την παραγωγή RAM;

Θεωρητικά, η λύση θα ήταν απλή: περισσότερη DRAM, περισσότερη GDDR, χαμηλότερες τιμές. Στην πράξη, η εικόνα είναι πολύ πιο σύνθετη.

Οι τρεις μεγάλοι παίκτες της μνήμης, Micron, SK Hynix και Samsung, ανακοίνωσαν σημαντικές αυξήσεις σε κεφαλαιουχικές δαπάνες για τα επόμενα χρόνια. Όμως μεγάλο μέρος αυτών των επενδύσεων αφορά την αναβάθμιση γραμμών παραγωγής σε πιο προηγμένους τεχνολογικούς κόμβους και, κυρίως, την ενίσχυση της παραγωγής HBM για επιταχυντές AI, όχι την καθαρή αύξηση του συνολικού όγκου δεδομένων (bit output) για DDR4 και DDR5.

Παράλληλα, αναφορές της αγοράς δείχνουν ότι τα αποθέματα DRAM στους προμηθευτές έχουν πέσει σε ιστορικά χαμηλά, σε ορισμένες περιπτώσεις γύρω στις τρεις με τέσσερις εβδομάδες, αντί για τις παλαιότερες περιόδους όπου τα αποθέματα κάλυπταν αρκετούς μήνες. Αυτό αφήνει ελάχιστο περιθώριο αναπνοής σε περίπτωση νέου κύματος ζήτησης ή προβλήματος σε κάποιο fab.

Το αποτέλεσμα είναι μια δομική έλλειψη που δεν λύνεται σε ένα ή δύο τρίμηνα, αλλά πιθανότατα θα συνοδεύει την αγορά μέχρι και το 2027, τουλάχιστον αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις της Winbond και των μεγάλων αναλυτικών οίκων.

Τι σημαίνει πρακτικά για όποιον σκέφτεται να αγοράσει GPU

Αν απλοποιήσουμε τα δεδομένα, αγνοώντας το marketing και τις δραματικές προβλέψεις, για τον τελικό χρήστη η ερώτηση μένει μία:

 

 

Με τα σημερινά δεδομένα:

• Οι τιμές RAM έχουν ήδη αυξηθεί σημαντικά και όλα δείχνουν ότι θα συνεχίσουν προς τα πάνω το 2026.

• Οι τιμές GDDR βρίσκονται στην αρχή της αντίστοιχης τροχιάς.

• Οι τωρινές τιμές GPU αντικατοπτρίζουν κατά κύριο λόγο παλαιότερα, φθηνότερα συμβόλαια μνήμης, όχι την τρέχουσα κορύφωση.

Αυτό σημαίνει ότι βρισκόμαστε πιθανότατα σε ένα παράθυρο αγορών όπου οι κάρτες είναι ακόμη, σε γενικές γραμμές, ευθυγραμμισμένες με τις προτεινόμενες τιμές ή ελαφρώς κάτω από αυτές, ενώ το κόστος παραγωγής τους έχει αρχίσει να αυξάνεται χωρίς όμως να έχει πλήρως περάσει στον καταναλωτή.

Αν κάποιος σκοπεύει ρεαλιστικά να αγοράσει κάρτα μέσα στους επόμενους έξι έως δώδεκα μήνες και βλέπει σήμερα μοντέλο που καλύπτει τις ανάγκες του σε καλή τιμή, τα δεδομένα της αγοράς μνήμης δείχνουν ότι αυτό δε θα διαρκέσει πολύ. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι τιμές DDR5 και GDDR θα επιστρέψουν στα χαμηλά επίπεδα του 2024, ενώ υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι οι τιμές GPU μπορεί να ανέβουν, τουλάχιστον στις νέες παρτίδες που θα κατασκευαστούν με ακριβότερη μνήμη.

Συμπέρασμα

Η αγορά μνήμης έχει περάσει από τη φάση «ψωνίζω φθηνό DDR5 από τα πανέρια» στη φάση «Πρώτα η AI, όλοι οι υπόλοιποι στη σειρά». Το Stargate της OpenAI και η γενικότερη έκρηξη σε data centers AI κλειδώνουν τεράστιο μέρος της παραγωγής DRAM και HBM για χρόνια. Η DDR4 και η DDR5 έχουν ήδη διπλασιαστεί από τα χαμηλά τους, η GDDR αρχίζει να ακολουθεί και το αποτέλεσμα θα φανεί με καθυστέρηση στους τιμοκαταλόγους των GPU.

Δεν σημαίνει ότι κάθε κάρτα θα γίνει αυτόματα απρόσιτη, ούτε ότι μιλάμε σίγουρα για ένα νέο 2021 στις τιμές. Αλλά η κατεύθυνση είναι σαφής: η σημερινή σχετική ηρεμία στις τιμές των καρτών γραφικών δύσκολα θα διατηρηθεί, αν η DRAM παραμείνει ακριβή μέχρι το 2027 και η HBM συνεχίσει να καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής. Για όποιον χτίζει ή αναβαθμίζει σύστημα, το 2025 μοιάζει ολοένα και περισσότερο με μία από τις τελευταίες χρονιές με σχετικά λογικές τιμές πριν η αγορά μπει για τα καλά στο παιχνίδι της κρίσης μνήμης.

Πηγές

• OpenAI's “Stargate” project to consume up to 40% of global DRAM output, inks deal with Samsung and SK hynix, Tom’s Hardware

• Insane DDR5 and DDR4 RAM inflation results in 2x or more price increase from record lows – and it is likely to get worse, Notebookcheck

• You can watch RAM prices going up almost in real time on Amazon and it’s only likely to get worse, PC Gamer 

• DRAM prices surge 171 percent year-over-year as AI demand drives a higher YoY price increase than gold, Tom’s Hardware

• Memory makers have no plans to increase production despite crushing RAM shortages – modest 2026 increase predicted as DRAM makers hedge their AI bets, Tom’s Hardware

• SK hynix sells out its DRAM, NAND, and HBM chip supply to Nvidia through 2026 as AI demand outpaces Samsung and Micron’s capacity, Notebookcheck

• Samsung and other memory manufacturers reportedly leave DDR5 buyers hanging as prices expected to surge 30–50 percent every quarter in 2026, PC Gamer

• AI Is Eating All the DRAM. DDR5 Prices Just Doubled. How Bad Could It Get For GPUs?, TechSpot

• Manufacturers reportedly delaying launch of new memory modules due to massive price crunch – products slated for 4Q25 now expected to arrive in 2026, Tom’s Hardware

• NVIDIA GeForce RTX 50 SUPER allegedly postponed to Q3 2026, Igor’s Lab

• GPU prices could rise in early 2026 as the cost of GDDR memory increases significantly, Igor’s Lab (παράγραφος για GDDR κόστος)

• The purchasing cost of GDDR DRAM has started to rise, and the direct impact of this price hike would be on graphics cards, Wccftech

• Crypto miners bought 25 percent of GPUs in the first half of 2021, DigitalTrends 

• Κάρτες Γραφικών GeForce RTX 5060 Ti, BestPrice.gr (εύρος τιμών RTX 5060 Ti 16 GB στην ελληνική αγορά)

• Κάρτες Γραφικών Radeon RX 9060 XT, BestPrice.gr (εύρος τιμών RX 9060 XT 16 GB στην ελληνική αγορά)