Prime Day υπό το μικροσκόπιο: οι "εκπτώσεις" που ελάχιστα άλλαξαν την τιμή

Μια δημοσιογραφική έρευνα της Washington Post «ξεσκόνισε» τις τιμές της Amazon στα Prime Big Deal Days (7–8 Οκτωβρίου 2025) και κατέληξε ότι οι πραγματικές εξοικονομήσεις για τους καταναλωτές ήταν από ελάχιστες έως ανύπαρκτες. Σε δείγμα σχεδόν 50 προϊόντων που ο συντάκτης είχε αγοράσει στο παρελθόν, η μέση μεταβολή τιμής ήταν μόλις –0,6%, ενώ σε ορισμένα είδη η τιμή την ημέρα της «προσφοράς» ήταν υψηλότερη από πριν. Χαρακτηριστικά, μια βάση τηλεόρασης εμφανίστηκε ακριβότερη κατά 38% μέσα στο event. Η Amazon απάντησε πως οι τιμές και οι ενδείξεις «έκπτωσης» αντικατοπτρίζουν τη «συνήθη εμπειρία πελατών σε ορίζοντα 90 ημερών», όμως ο έλεγχος τιμών ανέδειξε ασυνέπειες μεταξύ «πριν» και ιστορικών τιμών.

Η έρευνα αναδεικνύει πρακτικές που φουσκώνουν την εντύπωση έκπτωσης, όπως η επίκληση «τιμών αναφοράς» που δεν συμβαδίζουν με το πρόσφατο ιστορικό. Δεν είναι η πρώτη φορά που καταναλωτικοί φορείς επισημαίνουν τέτοιες τακτικές στον ευρύτερο χώρο του ηλεκτρονικού εμπορίου, ωστόσο η κλίμακα του Prime Day μεγεθύνει το πρόβλημα.

Πρέπει να σημειωθεί ότι την ίδια περίοδο κυκλοφόρησαν και ρεπορτάζ που υποστήριξαν πως πολλές επώνυμες κατηγορίες έπιασαν «χαμηλά όλων των εποχών», κάτι που δείχνει ότι η εικόνα των τιμών δεν ήταν ομοιόμορφη σε όλες τις κατηγορίες και μάρκες. Γι’ αυτό, η αξιόπιστη αποτίμηση μιας «προσφοράς» απαιτεί πάντα σύγκριση με την πραγματική τιμολογιακή ιστορία του προϊόντος και όχι μόνο με το «πριν» της εκάστοτε σελίδας.

Για τους καταναλωτές, το πρακτικό συμπέρασμα είναι σαφές: μην βασίζεστε τυφλά στις επιγραφές έκπτωσης. Χρησιμοποιήστε εργαλεία παρακολούθησης τιμών, όπως ιστορικά γραφήματα και ειδοποιήσεις, ώστε να βλέπετε αν ένα «-40%» είναι όντως πραγματικό ή απλώς επιστροφή σε μια πρόσφατη κανονική τιμή. Οδηγοί για αποτελεσματικό «price-tracking» προτείνουν υπηρεσίες όπως CamelCamelCamel και Keepa, καθώς και σύγκριση με παράλληλες προσφορές ανταγωνιστών (Target, Walmart, Best Buy) την ίδια περίοδο.

Η εικόνα αυτή δεν είναι ιδιαιτερότητα των αμερικανικών marketplaces. Και στην Ελλάδα βλέπουμε συχνά “εκπτώσεις” που βασίζονται σε τεχνητές αυξομειώσεις ή σε τιμές αναφοράς που δεν αντανακλούν το πρόσφατο ιστορικό. Δεν χρειάζεται να είσαι μικρό ή μεσαίο κατάστημα για να παραπλανήσεις τον καταναλωτή· το κάνουν και μεγάλοι παίκτες, με επιθετικά banners και “-50%” που στην πράξη ισοδυναμούν με επιστροφή στην προχθεσινή τιμή. Γι’ αυτό, μετά και τον κανόνα της «χαμηλότερης τιμής 30 ημερών» που ισχύει στην ΕΕ, η ουσία δεν είναι το ποσοστό στην ταμπέλα αλλά το πραγματικό ιστορικό τιμολόγησης.

Για τον Έλληνα αγοραστή, το ασφαλές μονοπάτι παραμένει το ίδιο: σύγκριση με αληθινά γραφήματα τιμών (π.χ. σε πλατφόρμες σύγκρισης), ορισμός “τιμής-στόχου” με βάση το ιστορικό και όχι την πρόσκαιρη σήμανση, και ψυχραιμία απέναντι στο urgency marketing. Οι «μεγάλοι» δεν είναι αυτομάτως πιο έντιμοι στις εμπορικές πρακτικές· απλώς έχουν καλύτερο megaphone. Το μόνο αντίβαρο είναι η ενημέρωση και η διαφάνεια των δεδομένων.