Εγκατάσταση Ubuntu 14.04 LTS (the ssd way!)

[gdp77]

Εισαγωγή

To ubuntu 14.04 είναι η πλέον πρόσφατη LTS έκδοση του Ubuntu (5 χρόνια υποστήριξη) και όπως όλες οι LTS εκδόσεις είναι φτιαγμένη με γνώμονα τη σταθερότητα. Σε αυτή την παρουσίαση δεν θα αναλωθώ στο τι είναι το Linux, το Ubuntu ή για ποιους λόγους θα πρέπει όλοι μας (κατά τη γνώμη μου) να το χρησιμοποιούμε, αλλά θα προσπαθήσω να παρουσιάσω με εικόνες τη διαδικασία εγκατάστασης σε ένα αρκετά κοινό σενάριο χρήσης (laptop με SSD και εγκατεστημένα windows σαν βασικό λειτουργικό σύστημα). Φυσικά ο οδηγός αυτός μπορεί να αξιοποιηθεί και για εγκατάσταση σε HDD (δεν αλλάζει κάτι).

Συνοπτικά μόνο θα αναφέρω ότι καλό είναι να υπάρχει και μια διανομή linux στο σύστημά μας:

• για λόγους πειραματισμού,
  
• για ασφαλή πρόσβαση στο διαδίκτυο (π.χ. ebanking, ηλεκτρονικές αγορές κτλ.),
  
• για debugging των windows προβλημάτων (π.χ. να σιγουρευτούμε αν έχουμε hardware ή software πρόβλημα όταν κάτι δε λειτουργεί στα win, για καθαρισμό ιών, για να σβήσουμε δύστροπα αρχεία κτλ.),
  
• για εκμάθηση του Linux, που κατά πολλούς είναι το μέλλον του computing,
  
• γιατί είναι cool!
  

Στο δικό μου laptop είχε εγκατασταθεί πρόσφατα SSD με win7 και εν αναμονή του Ubuntu 14.04 LTS δεν είχα εγκαταστήσει ακόμα κάποια Linux διανομή. Στο Ubuntu 14.04 υπάρχει out-of-the-box υποστήριξη για trimming, οπότε δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για την υγεία του SSD σας, ούτε και να κάνετε τίποτα από κονσόλα γι' αυτό. Εάν ο SSD σας είναι από τους πολύ παλιούς, τότε υπάρχουν ακόμα κάποια περιθώρια tweaking, ώστε να περιοριστούν και άλλο οι εγγραφές στον SSD σας. Αυτές όμως οι βελτιστοποιήσεις ξεφεύγουν από τους στόχους αυτού του οδηγού και δεν θα ασχοληθώ περαιτέρω. Η όλη διαδικασία εγκατάστασης χρειάζεται 10 λεπτά σε SSD και 15 λεπτά σε HDD (ανάλογα και με τις ταχύτητες διασύνδεσης με το internet).

Προκειμένου να εγκαταστήσετε το Ubuntu στον υπολογιστή σας, θα χρειαστείτε το iso της διανομής που μπορείτε να το βρείτε είτε από το site του ubuntu είτε από torrent. Το γρηγορότερο download θα το πετύχετε αν κατεβάσετε με torrent:

• Ubuntu 14.04 LTS Desktop (32 bit)
  
• Ubuntu 14.04 LTS Desktop (64 bit)
  

Στη συνέχεια μπορείτε να κάψετε το iso σε ένα dvd με το πρόγραμμα της αρεσκείας σας ή να φτιάξετε ένα bootable usb:

• Πώς να φτιάξετε ένα bootable ubuntu dvd (οδηγίες για windows)
  
• Πώς να φτιάξετε ένα bootable ubuntu usb (οδηγίες για windows)
  

Πριν προχωρήσουμε στην εγκατάσταση, αναφέρω ότι ουδεμία ευθύνη φέρω για πιθανή απώλεια των δεδομένων σας, γι’ αυτό καλό είναι πριν γίνει οτιδήποτε να υπάρχει ένα πλήρες backup του δίσκου στον οποίο θα εγκατασταθεί το ubuntu. Τονίζω, βέβαια, ότι όσα χρόνια περνάω linux σε δικά μου μηχανήματα ή φίλων, ουδέποτε προκλήθηκε απώλεια δεδομένων και πρέπει να το προσπαθήσεις αρκετά για να το πετύχεις. Όσοι έχετε HDD, καλό είναι να γίνει ένα defrag πριν την εγκατάσταση του ubuntu.

Διαδικασία εγκατάστασης

1) Εκκινούμε τον υπολογιστή μας είτε από το dvd είτε από το usb που φτιάξαμε και αν όλα πάνε καλά θα πρέπει να δούμε την πρώτη οθόνη που θα μας δίνει την επιλογή για installation ή δοκιμή του ubuntu. Επιλέγουμε “δοκιμή” και μπορούμε να παίξουμε με το περιβάλλον εργασίας του ubuntu χωρίς να πειραχτεί τίποτα στο δίσκο μας. Αυτό το περιβάλλον λέγεται “live” και είναι ένας καλός τρόπος για να πάρουμε μια πρώτη γεύση από το περιβάλλον εργασίας του λειτουργικού. Βέβαια η ταχύτητα που θα έχουμε όταν γίνει η εγκατάσταση θα είναι σαφώς καλύτερη, εκτός αν τρέχουμε το live περιβάλλον από usb3 που έχει εξαιρετικές ταχύτητες. Όταν τελειώσουμε τις όποιες δοκιμές θέλουμε να κάνουμε στο live περιβάλλον, μπορούμε να ξεκινήσουμε την εγκατάσταση. Στο desktop η εικόνα που θα βλέπουμε θα είναι κάπως έτσι:

Η γλώσσα που προτιμώ στο UI μου είναι τα αγγλικά, μια που χρησιμοποιώ υπολογιστές από το 1986 και οι ελληνικές μεταφράσεις με ξενίζουν απίστευτα. Όποιος όμως προτιμά ελληνικά, μπορεί να τα έχει επιλέξει από το live περιβάλλον ή κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης. Κάνουμε κλικ λοιπόν στο εικονίδιο “install it”.

2) Η επόμενη οθόνη που θα δούμε είναι η επιλογή γλώσσας. Επιλέγουμε τη γλώσσα της προτίμησής μας. Αυτή θα είναι η γλώσσα εγκατάστασης και όχι η γλώσσα του πληκτρολογίου. Εγώ επιλέγω αγγλικά και εγκαθιστώ ελληνικό πληκτρολόγιο αργότερα.

3) Στην επόμενη οθόνη καλό είναι να βλέπουμε τα τρία πράσινα “τσεκ”, ώστε να προχωρήσουμε απροβλημάτιστα στην εγκατάσταση. Στην περίπτωσή μου είχα εκτός ρεύματος το laptop (ήθελα να κάνω μια πλήρη εκφόρτιση της μπαταρίας) και γι' αυτό το 2ο τσεκ δεν υπάρχει. Τσεκάρουμε τις δύο επιλογές για να κατέβουν τα updates ταυτόχρονα με το installation (μπορεί να χρειαστεί λίγο χρόνο παραπάνω αν έχουμε αργή σύνδεση) και για να εγκατασταθεί third party λογισμικό που θα φανεί χρήσιμο π.χ. για την αναπαραγωγή mp3 κτλ. Φυσικά αν δεν επιλέξουμε τα 2 check boxes, όλα αυτά μπορούν να γίνουν και αργότερα, μετά την εγκατάσταση.

4) Και τώρα μπαίνουμε στο κρισιμότερο στάδιο της εγκατάστασης, όπου πρέπει να επιλέξουμε partitions για να γίνει η εγκατάσταση. Αυτό μπορεί να γίνει αυτόματα (1η επιλογή) ή χειροκίνητα (3η επιλογή). Υποθέτω ότι δεν θέλουμε να σβήσουμε εντελώς τα win, οπότε αγνοούμε την 2η επιλογή.

Επειδή προσωπικά θέλω να έχω τον απόλυτο έλεγχο της εγκατάστασης επιλέγω την 3η επιλογή, για να χωρίσω τα partitions όπως ακριβώς θέλω.

5) Τώρα ξεκινά το (γνώριμο σε κάποιους) gparted, με το οποίο θα μικρύνουμε το C: των windows και θα δημιουργήσουμε στον ελεύθερο χώρο που θα προκύψει δύο ξεχωριστά partitions: το “/” (αντίστοιχο με το C: των windows και το “swap” το οποίο στο Linux χρειάζεται να είναι ένα ξεχωριστό partition). Στο παράδειγμα της εικόνας βλέπουμε τον πρώτο δίσκο όπου υπάρχουν τα windows (sda) και έναν δεύτερο δίσκο (sdb). Στον πρώτο δίσκο υπάρχουν ήδη 2 partitions, το sda1 (κρυφό partition των windows) και το sda2 (το κυρίως partition των windows). Εμείς χρειαζόμαστε το sda2, το οποίο και θα “περικόψουμε”. Ελέγχουμε αν υπάρχει ο απαραίτητος χώρος ελεύθερος, το επιλέγουμε και στη συνέχεια κάνουμε κλικ στο “-” για να μειώσουμε το μεγεθός του. Αρκεί να το μειώσουμε κατά 30-40 GB τα οποία θα δώσουμε στο ubuntu (υπέρ-αρκετά για το 95% των χρηστών, εφόσον υπάρχει και κάποιος HDD που θα χρησιμοποιηθεί για αποθήκη).

Επιλέγουμε τον ελεύθερο χώρο που προέκυψε και με το κουμπί “+” φτιάχνουμε ένα partition 30-40 GB που θα το ορίσουμε “/” στο επόμενο παράθυρο. Αφήνουμε ως file system το ext4 (default). Φροντίζουμε να υπολείπονται 2GB από το τέλος του δίσκου, που μετά θα τα χρησιμοποιήσουμε σαν “swap”

Επιλέγουμε τα υπολειπόμενα 2 GB και με το “+” φτιάχνουμε και το swap partition

Τώρα ο δίσκος μας θα έχει διαμορφωθεί κάπως έτσι:

Κάνουμε έναν τελικό έλεγχο. Θα πρέπει να υπάρχει ένα partition “/” με “ext4” filesystem και ένα “swap” partition 1-2 περίπου GB.

Πάμε στο επόμενο βήμα

6) Επιλέγουμε την ζώνη ώρας, αν και το πιθανότερο είναι ότι θα έχει επιλεγεί αυτόματα

7) Στο επόμενο βήμα επιλέγουμε πληκτρολόγιο.

8) Στο τελευταίο βήμα μας ζητείται να δώσουμε όνομα για τον υπολογιστή μας, user name και password.

9) H διαδικασία της εγκατάστασης ξεκινά και εμείς μπορούμε να ετοιμάσουμε έναν καφέ ή να σερφάρουμε στο διαδίκτυο καθώς το live περιβάλλον λειτουργεί κανονικά, αφήνοντας στο παρασκήνιο την εγκατάσταση!!!

10) Αυτό ήταν! Μόλις τελειώσει η εγκατάσταση θα ειδοποιηθούμε να κάνουμε restart, ώστε να εισέλθουμε πλέον στο εγκατεστημένο ubuntu. Στο επόμενο boot θα μας παρουσιαστεί ο grub (grand unified bootloader) που θα μας ζητήσει να επιλέξουμε σε ποιο σύστημα θέλουμε να κάνουμε boot (win / ubuntu).

Καλώς ήρθατε στον καινούριο κόσμο του ubuntu! Να θυμάστε πάντα ότι το ubuntu ΔΕΝ είναι windows. Είναι πολύ φιλικό προς τον χρήστη, αλλά να έχετε κατά νου ότι συνήθειες ετών ή και δεκαετιών είναι δύσκολο να ξεπεραστούν σε 5 λεπτά. Ευτυχώς με λίγο ψάξιμο θα μπορέσετε να λύσετε την κάθε απορία σας ή με κάποιο ερώτημα σε forums θα βρεθούν πολλοί πρόθυμοι χρήστες να σας βοηθήσουν. Με το πέρασμα του χρόνου θα δείτε ότι το ubuntu είναι ένα απόλυτα φιλικό OS, γρήγορο και ασφαλές, το οποίο μπορεί να σας απαλλάξει σιγά σιγά από την εξάρτηση από την MS και το proprietary λογισμικό, που στόχο έχει τα χρήματά σας και -δυστυχώς όπως αποκαλύπτεται τώρα τελευταία- τα προσωπικά σας δεδομένα.

Έγινε επεξεργασία Απρίλιος 28, 2014 από gdp77

[Spirosssss]

Η διαδικασία με το gparted εξαλείφει την πιθανότητα να δούμε το γνώριμο μήνυμα "no OS detected" ή κάπως έτσι, που εμφανίζεται όταν κρατάμε την πρώτη επιλογή;

[gdp77]

Εγώ πάντα κάνω χειροκίνητη και όχι αυτόματη εγκατάσταση σε ό,τι αφορά τα partitions του δίσκου. Σε αυτή τη φάση δεν ασχολείται καθόλου το ubuntu με το αν υπάρχει ή δεν υπάρχει άλλο OS, οπότε δεν πρόκειται να δεις και το μήνυμα που αναφέρεις.

Στο τέλος, ο grub (bootloader) θα ψάξει να βρει τυχόν άλλα OS, ώστε να περάσει τις αντίστοιχες επιλογές στο μπουτάρισμα.

[Guest]

έχω ένα prob από τα 13.10 που είχα στην αρχή και τώρα που έκανα update στο 14.04

όταν πατάς από το system power off ή και το restart με γράφει δεν κάνει τπτ

όταν θα το δώσω από το terminal σαν εντολή οκ

επίσης έχω βάλει το cairo-dock και όταν θα δώσω από εκεί το power off όλα οκ

δεν έχω κάτσει να το ψάξω μιας που και από το cairo με βολεύει αλλά μήπως το έχεις ξαναδει?

δεν έχω κάνει fresh install κάπου τα 14.04 να δω αν είναι οκ έτσι

[gdp77]

Δεν το έχω ξανακούσει. Το πρόβλημα υπάρχει μετά την αναβάθμιση σε 14.04;

[Guest]

Δεν το έχω ξανακούσει. Το πρόβλημα υπάρχει μετά την αναβάθμιση σε 14.04;

όχι από πριν από τα 13.10

και δεν ξέρω αν ήταν prob γενικά στα 13.10 γτ δεν τα έχω βάλει σε άλλο pc

σε κάτι pc και laptop στο ΤΕΙ τα 12.04 έβαζα ή mint

[YDinopoulos]

[MENTION=1066]gdp77[/MENTION]

Από περιέργεια πώς κόβεις τα partitions συνήθως?

Sent from my GT-I9505 using Tapatalk

Έγινε επεξεργασία Απρίλιος 27, 2014 από YDinopoulos

[Guest]

Από περιέργεια πώς κόβεις τα partitions συνήθως?

Sent from my GT-I9505 using Tapatalk

τι εννοείς?

[gdp77]

[MENTION=1066]gdp77[/MENTION]

Από περιέργεια πώς κόβεις τα partitions συνήθως?

Sent from my GT-I9505 using Tapatalk

Αν εννοείς ποιο λογισμικό χρησιμοποιώ, το gparted live cd

[YDinopoulos]

Χωρίζεις /, /boot, /home με κάποιον τρόπο η μέγεθος ;

Sent from my GT-I9505 using Tapatalk

Έγινε επεξεργασία Απρίλιος 28, 2014 από YDinopoulos

[gdp77]

Παλιότερα χώριζα 3 partitions: / , /home και swap

Πλέον για διάφορους λόγους χωρίζω μόνο 2 partitions / , swap

Εφόσον έχω HDD για αποθήκη, 30-40 GB στο /, επαρκούν για τις ανάγκες μου.

Έγινε επεξεργασία Απρίλιος 27, 2014 από gdp77

[iraklisvel]

Έχω να βάλω swap καμία 3ετία. Δεν βρίσκω πια λόγο. Δεν είχα ποτέ θέμα.

κάνω ένα / και τέλος. όλα σε Mint και ubuntu.

[snakemjk]

Επειδή ο SSD μου είναι μικρούλης, και στον HDD η συγκεκριμένη distro σέρνεται (ειδικά αν έχεις συνηθίσει τον αέρα του SSD), πόσο είναι η ελάχιστη χωρητικότητα που μπορούμε να κάνουμε τα partition του ubuntu;

[Guest]

ως συνήθως το swap θα το βάλεις 2gb ή ίση με τη ram ή και 2πλάσια της ανάλογα

από τα ubuntu >10 (και στο mint στις τελευταίες εκδόσεις) θέλουν τουλάχιστον 8gb και κατι ψιλά για να σε αφήσουν να κάνεις install τώρα από εκεί βάζεις όσο θες (και 20gb και καλύβουν)

εγώ πχ στο laptop στα mint έχω 8.6gb used disc usage

Έγινε επεξεργασία Απρίλιος 28, 2014 από Guest

[gdp77]

Επειδή ο SSD μου είναι μικρούλης, και στον HDD η συγκεκριμένη distro σέρνεται (ειδικά αν έχεις συνηθίσει τον αέρα του SSD), πόσο είναι η ελάχιστη χωρητικότητα που μπορούμε να κάνουμε τα partition του ubuntu;

Με 10GB (μαζί με το swap μπορείς να κάνεις installation). Δεν θα μπορείς όμως να κάνεις install και πολλά πράγματα και θα πρέπει συνεχώς (με το janitor) να καθαρίζεις το δίσκο από τα "σκουπίδια". Με 15-20GB θα είσαι άρχοντας. Για όλα αυτά θες 512 μνήμη τουλάχιστον.

[qbiefox]

Swap γιατί βάζεις στον SSD? Το ξέρω ότι δεν είναι τόσο aggresive όσο το pagefile των windows (μάλιστα μπορείς να ρυθμίσεις και το πόσο agressive είναι) αλλά δεν παύει να είναι τζάμπα εγγραφές στον SSD.

[snakemjk]

Με 10GB (μαζί με το swap μπορείς να κάνεις installation). Δεν θα μπορείς όμως να κάνεις install και πολλά πράγματα και θα πρέπει συνεχώς (με το janitor) να καθαρίζεις το δίσκο από τα "σκουπίδια". Με 15-20GB θα είσαι άρχοντας. Για όλα αυτά θες 512 μνήμη τουλάχιστον.

Καλά από τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά (ram, cpu κλπ) του PC δεν έχω θέμα. Απλά ο SSD είναι 60άρης... Ότι θα χωρέσει μαζί με windows, οκ... Αλλά θα είμαστε πολύ οριακά μετά σε χωρητικότητα. Μου φαίνεται θα αγοράσω κανά 840EVO και εγώ και θα πάει ο agility3 στο netbook

[masteroidz]

Χωρίζεις /, /boot, /home με κάποιον τρόπο η μέγεθος ;

Sent from my GT-I9505 using Tapatalk

Ο καθένας ανάλογα με την εμπειρία του έχει κάποιο προσωπικό τρόπο να χωρίζει τον δίσκο. Κυριολεκτικά μοναδικό!

- Το boot σε UEFI/GPT σύστημα είναι ένα fat32 partition στην αρχή του δίσκου και μοιράζεται μεταξύ τον λειτουργικών. Του έχω αφιερώσει 550M για να αποφύγω κάποια bug που παρατηρούνται όταν είναι κάτω από 512M.

- Το root (/) το βάζω πάντα στον SSD και δίνω περίπου 30G από τα οποία με το ζόρι να πιάσει τα μισά.

- Το home (/home) το βάζω στον μηχανικό όπου και αποθηκεύονται όλα τα δεδομένα του χρήστη. Το συγκεκριμένο partition είναι κοινό για όσες διανομές έχω στον υπολογιστή με την προϋπόθεση να έχουν διαφορετικά username οι χρήστες.

- Το swap επίσης σε μηχανικό, δεν υπάρχει λόγος να σπαταλάμε τσάμπα χώρο στον SSD ούτε να επιβαρύνουμε το ιστορικό των εγγραφών.

- Επίσης το tmp (/tmp) το μεταφέρω στην ram ώστε να μην σβήνουν-γράφουν τα προγράμματα στον SSD ενώ ταυτόχρονα γίνονται όλα πιο γρήγορα. Του αφιερώνω 50-100M.

Swap γιατί βάζεις στον SSD? Το ξέρω ότι δεν είναι τόσο aggresive όσο το pagefile των windows (μάλιστα μπορείς να ρυθμίσεις και το πόσο agressive είναι) αλλά δεν παύει να είναι τζάμπα εγγραφές στον SSD.

Αν δεν γεμίσει σχεδόν πλήρως η ram δεν γράφεται ούτε byte στο swap. Παραταύτα δεν υπάρχει λόγος να βρίσκεται στο ssd εκτός αν είναι ο μοναδικός δίσκος στο σύστημα π.χ. laptop.

Καλά από τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά (ram, cpu κλπ) του PC δεν έχω θέμα. Απλά ο SSD είναι 60άρης... Ότι θα χωρέσει μαζί με windows, οκ... Αλλά θα είμαστε πολύ οριακά μετά σε χωρητικότητα. Μου φαίνεται θα αγοράσω κανά 840EVO και εγώ και θα πάει ο agility3 στο netbook

Στον 840 EVO είτε 120GB είτε 240GB θα γίνει πάρτυ!

[gdp77]

[MENTION=3039]masteroidz[/MENTION]

Προτιμώ να μην επηρεάζομαι από τα fear posts που αφορούν τους ssd εδώ και κάποια χρόνια. Παλαιότερα όλα όσα αναφέρεις είχαν νόημα. Πλέον ένας ssd αντέχει 10GB εγγραφών κάθε μέρα για 12 χρόνια! Αν βάλω το/ home στον μηχανικό τότε θα μειώσω την εμπειρία χρήσης διότι το /home δεν είναι αποθήκη, αλλά χώρος αποθήκευσης διαφόρων αρχείων και ρυθμίσεων των εφαρμογών. (Πάτα ctrl+H όταν είσαι στο /home και θα εκπλαγείς). Κατά συνέπεια αν το βάλω στο μηχανικό θα μειώσω την ταχύτητα (ανεπαίσθητα ίσως) για να μου ζήσει ο ssd πάνω από 10 χρόνια? Για αποθήκη π.χ. torrents χρησιμοποιώ τον μηχανικό.

Sent from my GT-I9300 using Tapatalk

[masteroidz]

[MENTION=1066]gdp77[/MENTION] πολύ σωστά αναφέρεις ότι οι SSD έχουν περάσει τις παιδικές ασθένειες και με αυτές τις ανοχές και το κόστος/GB μπορείς να έχεις κάποια άνεση.

Στην περίπτωσή μου έχω 32GB ram οπότε με αυτό κατά νου έχω χωρίσει τις ανάγκες μου ανάλογα με την επιθυμητή ταχύτητα σε ram -> ssd -> hdd.

1. Το Linux ως έξυπνο λειτουργικό από μόνο του μεταφέρει τα πιο χρησιμοποιούμενα αρχεία στην cache.

2. Με κάποια scripts όταν χρειάζεται μπορείς να μεταφέρεις τα πιο κοινά χρησιμοποιούμενα προγράμματα σε ramdisk και κατά το shutdown αποθηκεύονται οι αλλαγές στον δίσκο.

3. Όπως ξέρεις, όταν ρίχνεις το σύστημα σε hibernate to disk θα πρέπει το swap να είναι αρκετά μεγάλο για να αποθηκεύσει το περιεχόμενο της μνήμης. Άρα πρέπει τουλάχιστον το swap μου να είναι 1/2 της πραγματικής ram.

4. Στο /home πολλές φορές πέρα από μικροαρχεία ρυθμίσεων βρίσκονται και μεγαλύτερα αρχεία όπως VMs δεκάδων GBs.

Συμφωνούμε πάντως ότι με έναν 250αρι SSD μπορείς πλέον να καλύψεις τις ανάγκες για /(root) και /home κερδίζοντας το κατά δύναμιν σε ταχύτητα